T.C.

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ

KURUMSAL AKADEMİK AÇIK ARŞİV POLİTİKASI

 

Amaçlar

1. Üniversitemizde görevli öğretim elemanlarının basılı ve elektronik ortamda üretilmekte olan akademik çalışmalarının (makale, kitap/kitap bölümleri, tez, proje, rapor, konferans bildirimleri/sunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı vb.) bir araya toplanması ve Üniversite bünyesinde uluslararası açık erişim standartlarına uygun bir Kurumsal Akademik Arşiv sistemi kurmak.

2. Akademik Arşiv aracılığı ile Üniversitemizde üretilen tüm akademik çıktıların toplanması, düzenlenmesi ve uzun süreli saklanması, miktarının belirlenmesini, ulusal ve uluslararası tüm kullanıcılara açık erişim olarak sunulmasını sağlamak,

3. Üniversitemiz bünyesinde kurulacak Açık Arşiv Sistemi aracılığıyla Üniversitemizin açık erişim verilerini, Ulusal ve Uluslararası Kurumsal Açık Akademik Arşiv sistemlerindeki veriler ile paylaşmak.

4. Paylaşılan bilimsel yayınları açık erişim standartlarına uygun olarak dünya bilim çevrelerinin hizmetine sunmak.

5. Üniversitemiz bünyesinde üretilen akademik çalışmaların açık erişim standartlarına uygun olarak derlenmesi ve Kurumsal Akademik Arşivlerde korunmasını sağlamak.

6. Üniversitemizde atama ve yükseltmeler ile diğer kurum içi değerlendirmelerde dikkate alınan bilimsel çalışmaların Kurumsal Akademik Arşivlerde saklanmasını sağlamak.

7. Üniversitemizde basılı ve elektronik ortamda üretilen akademik çalışmaların (makale, kitap/kitap bölümleri, tez, proje, rapor, konferans bildirimleri/sunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı vb.), ayrıca tezler ve Bilimsel Araştırma Projeleri vb. sonucunda çıkan makalelerin arşivlenmesini sağlamak.

8. Üniversitelerimizin araştırma çıktılarının Açık Erişim olarak yayımlanması, Üniversitemizin ve dolayısıyla akademik düzeyde Türkiye’nin görünürlüğü ve yeni yapılacak araştırmalarda kamu ve özel sektörden daha fazla proje desteği alınmasını sağlamak.

 

Tanımlar

Bu politika metninde adı geçen;

 

a. Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzelkişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma yayın ve danışmanlık yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumudur.

b. Açık Erişim: Araştırmacıların bilimsel yayınların tam metinlerine finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın kamuya açık İnternet aracılığıyla ücretsiz olarak erişebilmelerini,

c. Kurumsal Akademik Arşiv: Yükseköğretim Kurumlarında üretilen akademik çalışmaların arşivlenerek açık erişime sunulduğu sistemleri,

d. Akademik Arşiv: Kurumsal Akademik Arşivlerde arşivlenen yayınların merkezi olarak harmanlanmasını ve açık erişime sunulmasını,

e. İvedi Arşivleme/Opsiyonel Erişim: Akademik çalışmaların hakem denetiminden geçmiş biçimlerinin ivedilikle Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde arşivlenmesi ve erişime açılması sürecini,

f. Arşivleme: Akademik çalışmaların Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde depolama sürecini,

g. Ambargo: Araştırma sonuçlarının belli bir süre erişime kapalı tutulmasını ifade eder.

h. DOI (Digital Object Identifier - Sayısal Nesne Tanımlayıcı): Online ortamda bulunan bir fikri mülkiyeti ya da bu fikri mülkiyetin bir parçasını tanımlayan tanımlayıcılardır. https://www.doi.org/

ı. ORCID (Open Researcher and Contributor ID): Bilim insanlarını ve akademik otoriteleri benzersiz olarak tanımlamak için kullanılan alfanümerik koddur. https://orcid.org/

 

Kapsam

Bu politika, Üniversitemiz tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak desteklenen veya Üniversitemiz öğretim elemanlarınca Üniversitemize gelmeden önce veya sonra yayınladıkları tüm akademik çalışmaları kapsar ve dağınık ortamda bulunan akademik çalışmaların (makale, kitap/kitap bölümleri, tez, proje, rapor, konferans bildirimleri/sunumlar, teknik dokümanlar, veri setleri, afiş, video kaydı vb.) Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde arşivlenmesini sağlar.

Akademik çalışmalar daha önce farklı bir üniversitenin kurumsal arşivinde arşivlenmişse ve internet aracılığıyla erişilebilir durumda ise, başka bir Kurumsal Arşiv sisteminde yeniden arşivlenmesine gerek yoktur.

Üniversitemizin Bilgi Yönetim Sistemi içinde yer alan Akademik Performans Sistemi içinde yer alacak olan açık erişim arşivine sistemler entegre edilebilecek, bilgi ve belgelere erişim hakkı verilecektir.

 

İlkeler

1. Üniversitemiz Kurumsal Akademik Arşivinde Üniversitemiz öğretim elemanlarının hakem değerlendirmesinde geçmiş tüm makaleleri tutulacaktır.

 Makale sürümlerine en üst düzeyde erişimin desteklenmesi için aşağıdaki süreçler takip edilecektir:

a. Arşivleme: Üniversite mensubu hakem değerlendirmesinden geçerek akademik bir dergide yayınlanması için onaylanmış makalesinin bu sürümünü Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde ivedi olarak arşivler.

b. Açık Erişim (Ambargo Süresi Sonunda Açık Erişim): Üniversite mensupları yayınlarını “Açık Erişim” seçeneği ile dergilere yayımlanmak üzere göndermesi desteklenir. Yazarın yayıncılarla yaptığı anlaşmalar ve arşivleme seçenekleri göz önüne alındığında çalışmalara erişim “kamuya açık erişim” ve “ambargo süresi sonunda açık erişim” olmak üzere iki başlıkta uygulanır.

2. Yüksek lisans ve doktora tezleri Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde saklanacaktır.

3. Çalışmalarını yayımlamak veya buluşları için patent almak isteyen araştırmacılar, araştırmalarını Kurumsal Akademik Arşive gecikmeli olarak koyabilirler ve süre bitiminde bu yayınlar otomatik olarak erişime açılır.

4. Telif hakkı olan araştırmaların üst verileri kullanılabilir olduğunda, mümkün olan en kısa sürede arşivlenmelidir ve bu üst veriler arşivleme anından itibaren Açık Erişime açılır.

5. Atama ve yükseltmeler ile diğer kurum içi değerlendirmelerde dikkate alınan bilimsel çalışmalar Kurumsal Akademik Arşivde arşivlenir.

6. Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, yayınların derlenmesi ve standartlara uygun olarak Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde arşivlenmesi için üniversite mensuplarıyla koordineli olarak çalışır.

7. İKÇÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Kurumsal Akademik Arşiv sistemlerinin kurulumu, güncellenmesi, yedeklenmesi ve Açık Arşiv Sistemine açık erişim standartlarında veri aktarılması süreçlerini koordine eder.

 

 İşleyiş

1. İKÇÜ Rektörlüğü, bu politikanın uygulanmasından sorumludur ve gerektiğinde ortaya çıkabilecek çeşitli anlaşmazlıkların çözümünde ve politikada yapılacak değişiklikler konusunda yürütücü görevini üstlenecektir.

2. Benzersiz tanımlayıcıların (DOI, ORCID ve benzeri) kullanımının zorunluluğu sağlanacaktır.

3. İKÇÜ Rektörlüğü, Açık Erişim Danışma Kurulu kurulmasına öncülük ederek bu kurulun yürütücülüğünü üstlenecektir

 

Lisanslama

Yasal koşullar çerçevesinde her üniversite mensubu akademik çalışmalarını yayıncılarla yapmış olduğu anlaşmaların koşullarını ihlal etmeyecek şekilde tüm dünyada geçerli bir lisans anlaşması ile Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde depolamaya onay verir. Bu politika Rektör veya görevlendireceği bir Rektör Yardımcısı tarafından takip edilir.

Çok Yazarlı Çalışmalarda Depolama Sorumluluğu

Üniversitemiz mensupları birden fazla kurumdan, birden fazla yazarla işbirliği yaparak gerçekleştirdikleri çalışmalarını Üniversitenin Kurumsal Akademik Arşiv sisteminde depolayabilir. Üniversitede birden fazla üniversite mensubu tarafından gerçekleştirilmiş çalışmalarda ise kaynağı sadece ilk yazar depolar. 

Politikanın Etkin Olarak Uygulanması

1. Rektör, Kurumsal Akademik Arşiv politikalarının hazırlanması ve uygulanmasından sorumludur. Rektör, gerektiğinde ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümünde ve politikada yapılabilecek değişiklikler konusunda da yürütücü görevini üstlenir.

2. Rektör tarafından oluşturulacak olan İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşiv Danışma Kurulu:  1 ( Bir) Başkan, 4  ( Dört ) Üyeden oluşur.

• Kurul Başkanı, Rektör veya Rektörün görevlendireceği Rektör Yardımcısı,
• Lisansüstü eğitim yapan enstitüleri temsilen, Rektörün görevlendireceği enstitü Müdür veya Müdür Yardımcısı bir kişi
• Fakülteleri temsilen Rektörün görevlendireceği Dekan ve ya Dekan Yardımcısı bir kişi
• Bilgi İşlem Daire Başkanı
• Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı’ndan oluşur.​

3. Kurumsal Akademik Arşiv Danışma Kurulları, Kurumsal Akademik Arşiv politikasının yürürlüğe girmesini takip eden ilk üç yıl içerisinde her yıl, bu üç yılın sonunda ise her üç yılda bir politikanın değerlendirmesini gerçekleştirmekle yükümlüdür. Kurul, gerekli gördüğü hallerde politikayı revize etme veya değiştirme çalışmalarından sorumludur.

4. Öneri ve görüşler Rektöre sunulur, uygun görüldüğü takdirde senato kararından sonra yürürlüğe girer.